در یادداشت قبلی سعی کرده‌بودم جمع‌بندی کوتاهی از انتقادات کارشناسانه در باب پروژه انتقال آب شیرین از ساحل خزر به کویر مرکزی ایران ارائه کنم. نظرات و انتقادات اهل‌فن در قالب مصاحبه‌ها و یادداشت‌ها در رسانه‌ها منعکس شده و موردتوجه مسؤولان مربوط قرار گرفته‌است.
اخیراً وزیر نیرو در گفتگویی که در جمع خبرنگاران داشته‌است، به این موضوع پرداخته و پاسخ انتقادات مطرح‌شده از طرف کارشناسان منتقد را داده‌است.
محورهای اصلی صحبت‌های ایشان و دفاعی که از پروژه موردنظر کرده‌اند، عبارتند از:
۱ – مشکل کم‌آبی در کشور طی سال‌های آینده حادتر خواهدشد.
۲ – منابع آب که درحال‌حاضر مورداستفاده قرار می‌گیرد، در معرض آلودگی هستند، و بهتر است آب از دوردست منتقل بشود.
۳ – ظرفیت اجرایی برای چنین پروژه‌های بزرگی در گذشته نبود، اما در سال‌های اخیر این ظرفیت ایجاد شده‌است.
۴ – با پیشرفت فنآوری هزینه شیرین کردن آب کاهش یافته‌است.
به‌طوری که ملاحظه می‌شود، هیچ‌کدام از نکات موردنظر ایشان، پاسخ انتقادات کارشناسانه نیست.
این که مشکل کم‌آبی در سال‌های آینده حادتر خواهدشد، نمی‌تواند توجیهی برای اجرای یک پروژه عظیم بدون مطالعات اولیه مکفی به دست بدهد.
در محور دوم، ایشان به افزایش آلودگی سفره‌های آبی اشاره دارد. نکته قابل‌توجه این است در منطقه‌ای که منابع آب زیرزمینی‌اش در معرض آلودگی است، انتقال آب از دوردست باعث افزایش مصرف آب و درنتیجه افزایش سرعت آلوده‌شدن سفره‌ها خواهدشد! در چنین شرایطی، اولین قدم باید جلوگیری از آلودگی بیشتر از طریق تصفیه پساب شهری و بازیافت باشد. به عبارت دیگر به‌جای سرمایه‌گذاری در عرصه انتقال آب و درنتیجه سرعت گرفتن جریان آلودگی، باید تصفیه‌خانه‌های مجهز راه‌اندازی کنیم و اجازه ندهیم آب آلوده به سفره آب زیرزمینی نفوذ کند. به عبارت دیگر نکته کلیدی مورداستناد وزیر نیرو، دقیقاً نقیض نتیجه‌گیری ایشان است!
در محور سوم ایشان به افزایش ظرفیت‌های اجرایی اشاره کرده‌است. این مطلب درست است، درحال حاضر ظرفیت اجرایی بزرگی در کشور شکل گرفته‌است. این بدان معنی است که هزینه‌های اجرای چنین پروژه‌های عظیمی نسبت به گذشته کاهش یافته‌است.
در محور چهارم هم به کاهش هزینه‌ها توجه شده‌است.
این که هزینه شیرین کردن آب کاهش یافته و درکل با هزینه کمتری نسبت به گذشته می‌توان چنین طرح‌هایی را اجرا کرد، نمی‌تواند توجیه درستی برای یک پروژه عظیم ۳۰۰۰‌میلیارد تومانی باشد. آن‌هم در کشوری که تعداد زیادی طرح‌های کوچک و بزرگ در حال اجرا به دلیل کمبود اعتبار دچار تأخیر در فرایند تکمیل شده‌اند.
به‌یک‌کلام توضیحات وزیر نیرو هیچ‌کدام از ابهامات موردنظر کارشناسان را پاسخ نمی‌دهد و این می‌تواند بدان معنی باشد که توجیه قوی برای اجرای پروژه نداریم.

دسته‌ها: مسائل زیست‌محیطی