پرونده مسکن مهر و مقصرانش
متن زیر حاصل مصاحبه کوتاهم با روزنامه شرق درباره مسکن مهر و تعهدات شرکتهای بیمه و دولت به دنبال خسارات ناشی از زلزله اخیر است: (۱)
ناصر ذاکری، پژوهشگر اقتصادی و مدرس سابق دانشگاه نیز در گفتوگو با «شرق» میگوید:
کیفیت مسکن مهر و زلزله در مسکن مهر از ابتدا دو مقوله مجزا هستند. در حالت کلی همهجا وقتی یک سانحه طبیعی رخ میدهد، اقتصاد منطقه متلاشی میشود و مشاغل و موقعیتهای درآمدی مردم از بین میروند. بنابراین دولت یا نهادهای خدمترسان سعی میکنند این وضعیت را جبران کنند و در کنار مردم قرار گیرند. بهعبارتی تلاش میکنند بخشی از خسارت را پرداخت کرده و کمک کنند تا فرد حادثهدیده خانه را بازسازی کرده و مستقر شود. طبعاً تا زمانیکه اقتصاد منطقه دوباره شکوفا نشده و رونق نگرفته و درآمدها بهشکل طبیعی قبل از زلزله برنگشته، فرصت تنفسی لازم است تا اقساط وامها را با فاصله بپردازند که این مسآله فقط هم به مسکن مهر برنمیگردد. او با بیان اینکه کیفیت مسکن مهر مستقل از زلزله، قابلبحث است میافزاید: وقتی ایده محوری مسکن مهر از ابتدا آن بوده که هزینه ساخت کاهش پیدا کند، این مشکل وجود داشته که کیفیت بهطورکلی مظلوم واقع شده است. چه زلزلهای در کار باشد یا نباشد، چه روی خط گسل باشد یا خیر.
ذاکری با بیان اینکه مسکن مهر بهلحاظ حقوقی باید بررسی شود که میزان تعهدات هر طرف، چقدر است، میگوید: باید در نظر داشت که وقتی فردی که مسکن مهر را خریده، قاعدتا میدانسته کالای خیلی باکیفیت و مقبولی نیست، اما باید این نکته را هم در نظر داشت که مسکن مهر برای اقشار کمدرآمدی بوده که دولت موظف است آنها را تحت پوشش خود قرار دهد.
این کارشناس ادامه میدهد: مستقل از اینکه متولی این پروژه چه دولتی بوده، دولتها در ایران در هر حوزهای کوتاهی داشتهاند. در حوزه مسکن، آموزش عالی، آموزش رایگان، درمان و… با توجه به منابع مالی محدود دولتها و مشتریان زیادی که خارج از نوبت، بودجه دولت را میگیرند و پاسخگو هم نیستند، دولت بههیچ عنوان در هیچیک از وظایفش نمیتواند نمره موجهی بگیرد. نمره متوسط در حد قبولی را شاید بتوان برای دولت درنظر گرفت، اما نمیتوان انتظار داشت که در حوزه مسکن مهر، بالاتر از باقی جاها نمره بگیرد. بنابراین مسؤولیت دولت در این قسمت هم قاعدتاً باید مثل باقی بخشها باشد، مگر اینکه کمکاری در مسکن مهر فراتر از اینها باشد که هست. در اینصورت آن قسمت فراتر را باید از دولت بازخواست کرد.
ذاکری با بیان اینکه کمکاری دولت در عرصه مسکن مهر فراتر از سایر بخشها بوده، میگوید: پوپولیستیبودن مسکن مهر کار را خرابتر کرده است. بهعبارتی دولت وقت در آن زمان بهدنبال آن بود که زودتر کلنگ بزند، پروژه افتتاح کند و از آن استفاده انتخاباتی بکند. طبیعی است چنین پروژهای از ابتدا تا انتها مستعد خرابکاری است. اما این خرابکاری را باید بهنسبت کمکاریهای عمومی دولت سنجید.
بهگفته او، درعینحال در این پرونده از ابتدا تا انتها کمکاری صورت گرفته است. بنابراین همه نهادهای درگیر این پرونده بهنوعی مسؤولیت دارند و باید پاسخ دهند. در یک نظام حقوقی سالم به دور از همه شلوغکاریهای سیاسی و رسانهای، باید تمام ابعاد این قضیه بررسی شود. مسآله بسیار گستردهتر و پیچیدهتر از آن است که یک فرد یا نهاد را مسؤول بدانیم و محکوم کنیم.
———————————-
۱ – مراجعه کنید به:
آوار دوباره مسکن مهر
دستهها: شهر، زمین و مسکن