ردّ کمکهای خارجی به زلزلهزدگان چرا؟ *
آقای دکتر ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان ضمن تشکر از جامعه بینالملل بابت پیشنهاد کمکهایشان اعلام کردهاست که درحالحاضر ایران توانایی مدیریت بحران زلزله را با منابع داخلی دارد. (۱)
“کمکهای بینالمللی” بعد از وقوع سوانح طبیعی را میتوان به دو دسته کمکهای فوریتی مانند امکانات اسکان موقت، تجهیزات گرمایشی، خدمات حمل و نقل بهویژه هلیکوپتر، بیمارستان صحرایی، مواد غذایی بستهبندیشده، تیم امداد و نجات و …، و کمکهای بازسازی مانند امکان ساخت ساختمانهای تخریبشده، بازسازی زیرساختها و … تقسیم کرد.
امکانات کمکهای فوریتی برای کمک به حادثهدیدگان حتی در یک کشور مرفه هم ممکن است کافی نباشد، زیرا این امکانات باید در کوتاهترین زمان ممکن در منطقه مستقر شده، و فعالیت خود را آغاز کنند. اما در مورد امکانات نوع دوم معمولاً فرصت بیشتری وجود دارد، و طبعاً نیاز به کمک خارجی شاید موضوعیتی نداشتهباشد.
ازاینرو به دنبال پاسخ آقای ظریف، سؤالات زیر به ذهن خطور میکنند:
کمکهای احتمالی پیشنهاددهندگان بینالمللی که آقای ظریف محترمانه آنها را رد کردهاست، از چه نوعی بودهاند؟
آخرین باری که یک کشور بهدنبال بروز سانحه، پیشنهاد کمک ایران را رد کردهاست، چه زمانی و کدام کشور بودهاست؟
آیا پذیرفتن پیشنهاد کمکهای بینالمللی به دنبال یک سانحه طبیعی به معنی نداشتن “توانایی مدیریت بحران” است؟
آیا پذیرفتن این کمکها تعهداتی را برای کشورمان ایجاد میکند؟
توانایی داخلی کشورمان در مدیریت بحران در کدام حوزه بیشتر است؟ خدمات دسته اول یا خدمات دسته دوم؟
یکی از اولین شرایط مدیریت اصولی بحران که به قول آقای ظریف بهاصطلاح “داریم، خوبشم داریم”، این است که در کمترین زمان ممکن فهرست اقلام ضروری برای کمک اولیه تدوین و به سرعت به همگان اعلام شود تا بدون فوت وقت و بدون اینکه تن ظریف کودکی خردسال در سرمای کشنده منطقه بلادیده بلرزد، برایش پتو و چادر و … فراهم کنند.
بدینترتیب اگر مدیریت بحران از نوع خوبش را داشتهباشیم، باید آقای ظریف در پاسخ این پیشنهادات کمک به سرعت اعلام کند مثلاً محموله پتوی ارسالی به منطقه تا فلان ساعت خواهدرسید، اگر شما میتوانید سریعتر اقدام کنید قدمتان روی چشم. پزشکان ما تا فردا در منطقه مستقر میشوند، اگر تیم پزشکی شما زودتر میرسد، سپاس و ….
نتیجه این که یک سؤال اساسی تا زمانی که پاسخی قانعکننده برایش دریافت نکنم، بر ذهن و روح و وجدان من سنگینی خواهدکرد، و آن اینکه اگر با قبول پیشنهاد کمکهای بینالمللی، این امکان وجود داشت که فقط یکی از کودکان معصوم منطقه دقایقی کمتر سرمای کشنده شب حادثه و شبهای بعد از آن را تحمل کند، یا بر جراحتش فقط چنددقیقه زودتر مرهم نهادهشود، مسؤولیت این رنج قابلپیشگیری با چهکسی است؟
——————————————————————
۱ – مراجعه کنید به:
ظریف: توانایی مدیریت بحران زلزله را با منابع داخلی داریم
* – این یادداشت در روزنامه عصر اقتصاد شماره پنجشنبه ۲۵ – ۸ – ۹۶ بهچاپ رسیدهاست.
دستهها: یککمی سیاسی