شرایطی را تجسم کنید که وظایف نهادهای دولتی و مسؤولان ذیربط در هر حوزه‌ای با دقت تمام و بدون تداخل‌های احتمالی تعریف شده، و همه به خوبی به انجام وظایف خود مشغول هستند. حال یک شرکت بازرگانی اقدام به وارد کردن گوشت‌های آلوده و فاسد برای مصارف صنعتی می‌کند. نحوه برخورد نهادهای ذیربط با این موضوع چگونه خواهدبود؟
بررسی این مسأله و مقایسه آن با پرونده‌ای که اخیراً توسط معاون اول رئیس‌جمهور مطرح شده‌است، به بهترین نحو فاصله سازمان و تشکیلات ما را با تشکیلات مطلوب نشان می‌دهد.
در شرایط ایده‌آل که مطرح کردم، شرکت واردکننده باید مراحلی خاص را برای کارش طی کند و مجوزهای لازم را از متصدیان امر بگیرد. در هر مرحله که مسؤول مربوط متوجه مشکل‌دار بودن محموله بشود، به‌سرعت جلو کار گرفته‌می‌شود. درنهایت کالایی که مشکل بهداشتی دارد، وارد کشور نمی‌شود.
از سوی دیگر، مقامات ارشد احتمالاً در زمان مناسب گزارشی جامع به مردم می‌دهند تا معلوم شود نهادهای مسؤول با دقت تمام مراقب سلامت شهروندان هستند. مخاطبان این گزارش که عامه مردم هستند، با شنیدن این خبر، متوجه خواهندشد، که خطری در کمین بوده، اما مسؤولان مربوط آن را شناسایی کرده و دفع کرده‌اند. اگر فردی یا اداره‌ای هم در کارش قصور و تقصیر داشته، متناسب با خطایش تنبیه شده‌است.
با چنین گزارشی، مردم در نهایت آرامش و اعتماد کامل به مقامات، به رتق‌وفتق امور جاری زندگی خود خواهندپرداخت.
اما ببینیم در جامعه ما روال امور چگونه است.
معاون اول رئیس‌جمهور چندروز قبل در یک مراسم رسمی گفته‌اند:
“آن فردی که از هندوستان لاشه‌های خراب گوشت را به کشور وارد می‌کند، تا با آن سوسیس و کالباس درست کند، هیچ جایی در کشور ندارد. آن مامور گمرکی که این کالا را ترخیص کرده‌است هم همین طور. وزارت بهداشت بر تولید سوسیس و کالباس باید نظارت کند و با افرادی که در این حوزه خلاف می‌کنند، بیرحمانه برخورد کند تا ریشه آن‌ها را بخشکاند.” (۱)
به دنبال آن، مسؤولانی از وزارت بهداشت و درمان و سازمان دامپزشکی کشور ضروری دیدند که توضیحاتی را به مردم بدهند.(۲) طبعاً پاسخ آن‌ها این پیام را دارد که انتقاد بر ما و عملکردمان وارد نیست، و اساساً مشکلی وجود ندارد که ذهن مردم برآشفته شود.
با مطالعه این چند سطر مطلب، سؤالات فراوانی به ذهن خطور می‌کنند:
آیا تاکنون گوشت آلوده از مبدأ هند به کشور وارد شده‌است و این جریان هنوز ادامه دارد؟
آیا این گوشت آلوده در تولید سوسیس و کالباس مورداستفاده قرار گرفته‌است؟
نهادهای ناظر کی و چگونه و در چه مقطعی متوجه این امر شده‌اند، و به‌اصطلاح افتخار کشف این خطای فاحش نصیب کدام سازمان شده‌است؟
چه کسانی و چه سازمان‌هایی در این مورد مقصر بوده‌اند، و آیا با افراد مقصر برخورد جدی شده‌است؟ به بیان دیگر چندنفر در این پرونده محکوم و شاید اخراج شده‌اند؟
آیا فرد یا شرکت واردکننده هنوز هم مشغول فعالیت است، یا به دلیل ارتکاب چنین جرمی، به مدت سی‌سال از هرگونه فعالیت وارداتی منع شده‌است؟!
آیا طرح مسأله از جانب یک مقام ارشد و پاسخ سازمان‌های مربوط، به معنی تشتت در سیستم دولتی نیست؟
تاکنون به‌خاطر اهمال‌کاری و بی‌مسؤولیتی مقصران تا چه‌میزان حقوق مصرف‌کنندگان ضایع شده‌است؟
چه تمهیداتی برای این که دوباره چنین محموله‌هایی وارد کشور نشود، اندیشیده‌شده‌است؟
و ده‌ها سؤال دیگر.
من منکر زحمات صادقانه‌ای که برخی متولیان امر با وجود دشواری‌های فراوان پیش رو، متحمل می‌‌شوند، نیستم. بی‌تردید در همه حوزه‌ها افراد صادق و زحمتکش با جدیت تمام تلاش می‌کنند امنیت و آرامش شهروندان به بهترین نحو حفظ شود.
اما ضعف تشکیلاتی، مدیریت ناکارآمد و نبود نظام نظارتی مؤثر موجب می‌شود حاصل‌جمع تمام این تلاش‌های صادقانه فردی، نتیجه مطلوب تیمی را به دست نداده، و به‌اصطلاح منتهی به گل نشود.
—————————————-
۱ – مراجعه کنید به:
اظهارات رحیمی درباره واردات لاشه‌های خراب گوشت هندی برای تولید سوسیس و کالباس
۲ – مراجعه کنید به:
لاشه‌های خراب گوشت هندی در غذاهای آماده
واکنش دامپزشکی به واردات گوشت منجمد بدون‌استخوان گاومیش هندی

دسته‌ها: حقوق مصرف‌کنندگان, مدیریت و شایسته‌سالاری