طفلی به نام شادی، دیوی به نام غم

چندی پیش به بهانه‌ای در بین عکس‌هایم جستجو می‌کردم. قرار گرفتن اتفاقی دو تا عکس در کنار هم به‌ناگاه توجه مرا جلب کرد. هردو عکس در ساحل و با پس‌زمینه دریا گرفته شده‌بود. یکی در شهر زیبای نور و ساحل دریای خزر، و دیگری در شهر زیبای بندرعباس و ساحل خلیج فارس. بی‌اختیار یاد قطعه شعر ماندگار استاد شفیعی کدکنی افتادم و این عبارت بر زبانم آمد: یک سو خلیج فارس، سوی دگر خزر.
منظورم شعر شادی است:
طفلی به نام شادی، دیریست گمشده ست
با چشم‌های روشنِ براق
با گیسویی بلند به بالای آرزو
هرکس از او نشانی دارد
ما را کند خبر
این هم نشان ما :
یک سو خلیج فارس
سوی دگر خزر
یادآوری این شعر بهانه‌ای شد تا مروری بر افکار گذشته‌ام بکنم.
شاید فرازونشیب‌های چشم‌گیر تاریخ معاصر ما، تهاجم‌ها، قتل و غارت‌ها، بی‌کفایتی حکام، خیانت‌های مقامات دست‌نشانده، رندی‌های استعمارگران، و به‌یک‌کلام ناکامی‌های چندقرن گذشته موجب شده که شعرمان شعر غم و موسیقی‌مان موسیقی هجران باشد.
در چنین ایامی شاعران از بدعهدی زمانه نالیده‌اند. یکی مرغ سحر را به همراهی خوانده تا ناله سرکند، دیگری از خواب بودن وکیلان و خراب بودن وزیران شکوه کرده، و سومی از گم شدن طفلی به نام شادی خبر داده‌است.
آن‌ها اندوه کهنه مردمشان را به بیانی زیبا و با سوزوگداز در قالب نظم درآورده‌اند، و به همین دلیل کلامشان ماندگار و جاودانی شده‌است.
با مرور تاریخ قرون اخیر کشورمان، این نکته به‌روشنی دیده‌می‌شود که چگونه زمامداران وقت با بی‌کفایتی‌هایشان در مقاطعی تاریخی، فرصت‌های پیش‌آمده برای بهبود امور را از دست داده‌اند. درسایه این بی‌کفایتی‌ها، دشواری‌هایی به ملت ایران تحمیل شده، و تلخکامی را نصیب این ملت نجیب کرده‌است. از حمله ویرانگر مغول گرفته تا پیشروی قدم به قدم استعمارگران و سپس متفقین، همه‌جا ملت طعم تلخ شکست را چشیده و از تلخی ایام نالیده‌است. پس جای تعجب ندارد اگر شاعری تلخکامی مردمانش را ببیند و بیان کند؛ بگوید که شادی دیریست از این دیار رخت بربسته و رفته‌است، یا از تبارنامه خونین قبیله‌اش بپرسد:
تبارنامه خونین این قبیله کجاست
که بر کرانه شهیدی دگر بیفزایند؟
کسی به کاهن این معبد شگفت نگفت
بخور آتش و قربانیان پی‌درپی
هنوز خشم خدا را فرو نیاوردست؟
اما این همه تاریخ ما نیست. به قول شاعر:
گمان مبر که به پایان رسید کار مغان
هزار باده ناخورده در رگ تاک است
و به قول جوان‌های ورزش دوست‌مان، فوتبال نود دقیقه است! نیمه اول تمام شده، و تیم ما چند گل خورده‌است! اما نیمه دوم مال ماست! حسی غریب به من می‌گوید نیمه دوم نیمه پیروزی‌هاست. یقین دارم که دوران پیروزی ملت نجیب ما نزدیک است. این را در سیمای مصمم جوانان سرزمین‌مان می‌خوانم. در آن زمان که نیمه پیروزی‌های ملت ایران آغاز شود، شاعران بار دیگر لب به سخن خواهندگشود، و این‌بار نه از حرمان و هجران، که از شادی و سرور و وصال ترانه‌ها خواهندساخت، و دیگر از گم شدن شادی نخواهندنالید.
من با کسب اجازه از محضر استاد بزرگ شفیعی کدکنی، نمونه‌ای از اشعاری را که در نیمه پیروزی سروده خواهدشد، تقدیم می‌کنم. امیدوارم استاد جسارت مرا در سرودن جوابیه به بزرگی خود ببخشند:
دیوی به نام غم
چندیست گم شده
از کشور عجم
سوی عدم شده
گر باخبر شدی
از حال نحس او
با کس سخن مگو
شرش که کم شده!
شادی که رفته‌بود
برگشته پیش ما
ایران سبز ما
فارغ ز غم شده
ما راست قامتان
برجای مانده‌ایم
پشت عدوی دون
از غصه خم شده
ناصر! ز کوی یار
آمد پیام لطف
گویا به راه مهر
ثابت‌قدم شده

guest
8 Comments
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
اسحاق
اسحاق
10 سال قبل

آن طفل که نامش شادیست
من در گذری دیدم دوش
سرگشته و سرمست ورها ویلان بود
بی همره و بی کس ،بسی حیران بود
گویی که شب تار امانش برده
دیوان وددان توشه راهش خورده
در لب سخنی زمزمه میکرد از دور
یک لحظه ترنمی شنیدم می گفت:
“ای مام من ای امید جانم
دیریست پی ره تو جویم
لیکن بشنیدم از رفیقی
از بهر گری هزینه ها شد
من در عجبم که در همه عمر
دیوانه ترین ورایگانم

محمد مهدی
محمد مهدی
11 سال قبل

باید تلاش کنیم و توکل که نیمه دوم بازی سرنوشت با پیروزی ما شروع بشود .
به قول قدما بکوشیم تا جامه ذلت نپوشیم .
بکوشیم تا شادی دعوتمان را برای بازگشت به سرزمینمان بپذیرد .

سامان
سامان
11 سال قبل

یکی مرغ سحر را به همراهی خوانده تا ناله سرکند ، دیگری از خواب بودن وکیلان و خراب بودن وزیران شکوه کرده ، و سومی از گم شدن طفلی به نام شادی خبر داده است .

خوابند وکیلان و خرابند وزیران
بردند به سرقت همه سیم و زر ایران
ما را نگذارند به یک خانه ویران
یارب بستان داد فقیران ز امیران

من این شعر مرحوم عارف قزوینی را خیلی دوست دارم .

رحیمی
رحیمی
11 سال قبل

با تشکر از مطلب زیبایتان ، کاش آن دو عکسی را که اشاره کردید هم می گذاشتید تا ببینیم چه چیزی منبع الهام شما شده . البته اگر اشکالی نداره .

شاهین
شاهین
11 سال قبل

دستتان درد نکند مطلب خوبی بود . تازه بعد از خواندن آن متوجه طرح پس زمینه سایتتان شدم ! من بی خیال از بس حواسم به نوشته ها بود کاری به حاشیه سایت نداشتم !
من هم مثل شما آرزویم سربلندی نام جاوید ایران است .
برایتان موفقیت آرزو میکنم .

زرین قلم
زرین قلم
11 سال قبل

با نظر فرد ناشناس موافقم، اما این را هم باید بگویم که نباید فراموش کرد که ایرانیان مردان روزهای سختند و در اکثر موارد در سختی ها شگفتی آور ظاهر شده اند. بهتر است به نیمه دوم خوشبینانه بنگریم و به تغییر رفتار مدیریت در جهت بهبود اوضاع امیدوار باشیم.

ناشناس
ناشناس
11 سال قبل

درست است که فوتبال نود دقیقه است و فرصت نیمه دوم هنوز باقی است .
اما باید بگویم به قول ورزشی نویس های حرفه ای نیمه دوم نیمه مربیان است !!!
یعنی باید با مدیریتی بسیار قوی و توان علمی زیاد این نیمه مدیریت بشود تا بتوانید آن را نیمه پیروزی بنامید . به نظر من امیدواری بدون مبنای علمی بی ارزش است .

نقل مطالب سایت با ذکر منبع آزاد است.