نتایج هفتم اسفند به روایت آقای مصباحی‌مقدم *
آقای مصباحی‌مقدم سخنگوی محترم جامعه روحانیت مبارز چندروز پیش در مصاحبه با سایت خبرآنلاین (۱) به ارائه تحلیل و تفسیر خود از نتایج انتخابات مجلس دهم و عوامل مؤثر در آن پرداخته، و در مصاحبه اخیرشان با روزنامه آرمان (۲) نیز ضمن تأکید بر نظرات قبلی، به بیان شفاف‌تر بخشی از مواضع خود همت گماشته‌اند. نظرات ایشان در دو محور قابل بررسی و تأمل بیشتر است: علت کسب موفقیت نسبی توسط اصلاح‌طلبان، و تأثیر سختگیری شورای نگهبان در مرحله بررسی صلاحیت‌ها بر نتایج انتخابات.
آقای مصباحی‌مقدم معتقد است اصولگرایان همانند سه دوره گذشته مجلس، در انتخابات دور دهم نیز پیروز میدان رقابت انتخاباتی هستند، اما اصلاح‌طلبان در این دور تحت‌تأثیر سه عامل، وزن بیشتری پیدا کرده‌اند: دعوت رهبری از همه مردم حتی کسانی که نظام را قبول ندارند، دعوت آقای سیدمحمد خاتمی (به روایت ایشان لیدر جریان اصلاحات) از مردم که به “همه لیست” رأی بدهند، و استفاده اصلاح‌طلبان از ابزارهای ارتباطی مانند تلگرام و فضای مجازی.
او می‌گوید اصولگرایان پایگاه مردمی خود را از دست نداده‌اند، و هنوز هم از حمایت حامیان وفادار خود برخوردار هستند. اما با آمدن افرادی که تاکنون در هیچ انتخاباتی شرکت نداشته‌اند، شرایط به نفع اصلاح‌طلبان تغییر کرد. در این باب نکات زیر قابل‌ذکر هستند:
۱ – ایشان اقرار می‌کند که با افزایش درصد مشارکت، شانس اصولگرایان کاهش می‌یابد، و در یک انتخابات با درجه مشارکت بالا بازندگان مطلق خواهندبود. چرا که در یک انتخابات با مشارکت ۶۲ درصد، رقیب ایشان ۱۰۳ کرسی کسب کرده، و اگر بقیه واجدین حق رأی نیز وارد میدان می‌شدند، به اقرار خود ایشان، بنا نبود به اصولگرایان رأی بدهند.
۲ – برخلاف تصور ایشان که آمدن رأی‌دهندگان بیشتر به میدان باعث کاهش سهم اصولگرایان شده، باید گفت این ادعا در صورتی ارزش بررسی داشت که میزان مشارکت این دوره افزایش چشمگیری نسبت به انتخابات مجلس دهم داشته‌باشد. درحالی‌که برعکس درجه مشارکت از ۶۴درصد در دور نهم به ۶۲درصد کاهش یافته‌است. به بیان دیگر “آمدن رأی‌دهندگان جدید” باعث کاهش سهم جناح ایشان نشده‌است. بلکه گروهی از رأی‌دهندگان در فضای نسبتاً رقابتی‌تر انتخابات مجلس دهم، گزینه‌های جدیدی در اختیار داشتند.
۳ – آقای مصباحی‌مقدم معتقد است “لیدر جریان اصلاحات” تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر نتایج انتخابات گذاشته‌است. به بیان دیگر وجود محدودیت‌های رسانه‌ای و تحریم خبری ایشان، به‌گونه‌ای که او هم از بیان نام این “لیدر” خودداری می‌کند، نتوانسته‌است از نفوذ و اقتدار او بکاهد.
۴ – اقرار او به نقش فضای مجازی و تلگرام در توفیق نسبی اصلاح‌طلبان، به‌معنی قبول کاهش شدید دامنه تأثیرگذاری رسانه‌های رسمی و در رأس همه رسانه ملی است. زیرا این‌همه تبلیغ منفی بر علیه “لیدر” و تلاش برای جاانداختن برخی چهره‌ها که از هر فرصتی برای مطرح کردنشان و بهره‌مند ساختن مردم از نظرات مشعشع آنان استفاده می‌شود، نتوانسته‌است نتیجه مطلوب مدیران رسانه ملی را به دنبال داشته‌باشد.
اما محور دوم سخنان ایشان جالب‌توجه‌تر است. وی ازیک‌سو می‌گوید سختگیری شورای نگهبان در مرحله بررسی صلاحیت‌ها موجب کاهش سهم اصلاح‌طلبان نشده‌است. ازسوی‌دیگر می‌گوید اگر آن‌ها “عقلایی‌تر” عمل می‌کردند، می‌توانستند هم پست ریاست‌جمهوری و هم مجلس را در اختیار خود بگیرند، اما تندروی‌هایشان موجب شده که صلاحیتشان تأیید نشود. مصباحی‌مقدم می‌گوید “نداشتن مرزبندی دقیق با جریان فتنه” موجب می‌شود که چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبان رد صلاحیت شوند و به این دلیل شانس موفقیت در انتخابات را از دست می‌دهند.
تناقض در سخنان آقای مصباحی مقدم در این مورد به خوبی آشکار می‌گردد. او در مواجهه با سؤال مصاحبه‌کننده که اگر شورای نگهبان در مرحله بررسی صلاحیت نامزدها کمتر سختگیری می‌کرد، نتایج انتخابات بسیار متفاوت می‌شد، به‌ناچار از پاسخگویی شفاف طفره می‌رود.
اما نکته جالب‌توجه در سخنان ایشان آنجاست که می‌گوید: “اما باید در نظر گرفت منافع ملی ما مترتب بر چنین سطح مشارکتی بود که ما از این جهت خوشحالیم و نگران نیستیم که در یک دور آن‌ها در تهران به‌طور کامل رای آورده باشند.”
ظاهراً آمدن همه اقشار ملت به میدان انتخابات هرچند به نفع جناح ایشان نیست، و پیروزی رقیب را تضمین می‌کند، اما چون در خدمت منافع ملی کشور است، ایشان را خوشحال می‌کند. این ابراز خوشحالی اگر صادقانه بیان شده‌باشد، جای امیدواری است. اما باید از ایشان پرسید اگر باور دارند که منافع ملی ما در گرو افزایش درصد مشارکت مردم در انتخابات است، برای بالابردن میزان حضور مردم و رسیدن به درصد مشارکت بالاتر از ۸۵درصد چه رهنمودی دارند؟ آیا حاضرند با نادیده گرفتن منافع جناحی برای تحقق این حضور و تضمین بلندمدت منافع ملی کشورمان تلاش کنند؟ آیا حاضرند الزامات این حضور را بپذیرند یا همچنان ترجیح می‌دهند با حضور حداکثری حامیان سنتی خود و حضور حداقلی سایرین، و با استفاده از انحصار رسانه‌ای، همچنان سهمی به‌مراتب بالاتر از وزن واقعی جریان سیاسی‌شان در صحنه سیاست و مدیریت کشور داشته‌باشند؟
—————————————————
۱ – مراجعه کنید به:
مصباحی‌مقدم: تلگرام ۳۰درصد به آرای اصلاح‌طلبان افزود
۲ – مراجعه کنید به:
احتمال سکوت اصولگرایان در انتخابات ۹۶
* – این یادداشت در روزنامه جهان اقتصاد شماره سه شنبه ۱ – ۴ – ۹۵ به چاپ رسیده‌است.
دسته‌ها: یک‌کمی سیاسی