یکی از آرمان‌های بزرگ انقلابیون دهه ۵۰ که مناسبات اقتصادی اجتماعی آن ایام را برنمی‌تافتند، این بود که جامعه از زندان حاکمیت سرمایه رهایی یابد، و شرایط مطلوبتری برای نیروی کار فراهم شود. این بدان‌معنی نبود که حکومت انقلابی همچون حکومت‌های وابسته به اردوگاه شرق به قلع و قمع صاحبان سرمایه خواهدپرداخت. بلکه فقط بنا […]

دسته‌ها: تاریخ معاصر, توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی, یک‌کمی سیاسی | بدون نظر »

زیستن در شرایط تورمی دشواری‌های فراوانی را به اقشار کم‌درآمد و حتی طبقه متوسط تحمیل می‌کند و با ربودن بخشی از ارزش و قدرت خرید درآمد ماهیانه آنان، به‌تدریج اقتصاد خانوارها را درهم شکسته، و موجبات افزایش درصد افراد زیر خط فقر را فراهم می‌سازد. نرخ تورم در اقتصادهای مختلف در سرتاسر جهان بسیار متفاوت […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

با مروری بر تاریخ چند دهه اخیر می‌توان ادعا کرد در همه موارد انتخابات‌ برگزارشده کشورمان شعار عدالت‌خواهی موردتوجه نامزدها و رأی‌دهندگان بوده‌است. این بدان‌معنی است که جامعه و افکار عمومی هرگز از میزان عدالت جاری و ساری در سطح جامعه رضایت نداشته، و طالب عدالت بیشتر بوده‌اند. به‌راستی این “عدالت بیشتر” به چه معنی […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

قانون اساسی تکلیف سنگینی را برای دولت و حکومت در میدان اصلاح مناسبات اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی و سطح معیشت شهروندان تعیین کرده‌است. از یک سو دولت ملزم است اقتصاد کشور را در مسیری هدایت کند که هدف رشد و رونق اقتصادی با بهره‌گیری از کلیه ظرفیت‌ها و ثروت‌های کشور فراهم شود؛ و از […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

در یادداشت قبلی به این نکته پرداخته‌بودم که چگونه در اقتصاد ما پول ملی از انجام وظایفش شانه‌کرده‌است. به بیان دقیق‌تر متولیان امر وظایف خود را در قبال حمایت از پول ملی انجام نداده، و موجبات تضعیف آن و درنتیجه وارد آمدن ضربه‌ای کمرشکن به اقتصاد خانوارهای کم‌درآمد و به کل اقتصاد ملی را فراهم […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, رانت‌خواری و فساد, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

عدالت ترمیمی (restorative justice) شیوه‌ای برای گسترش و استقرار مناسبات عادلانه در جامعه است که برخلاف شیوه‌های رایج به‌جای تنبیه مجرم به ترمیم زخمی توجه دارد که با وقوع جرم ایجاد شده‌است. ازاین‌رو آن را می‌توان نقطه مقابل عدالت تنبیهی (retributive justice) دانست. در این شیوه تلاش می‌شود از طریق رودررو ساختن بزهکار و بزه‌دیده، […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

بیشترین حجم اطلاعات در مورد دوران حکومت چهارسال و هفت‌ماهه امام علی (ع) که در اختیار مردم و حتی بسیاری از نخبگان قرار گرفته‌است، اطلاعات مربوط به سه جنگ مهم آن ایام و تبعات سیاسی و اجتماعی آن‌ها است. به بیان دیگر، تدابیر جنگی، حیله‌های دشمنان، میزان همراهی یاران و عامه مردم و … خیلی […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, رانت‌خواری و فساد, سیاست‌گذاری اقتصادی, یک‌کمی سیاسی | بدون نظر »

هرچند عدالت مفهومی بسیار گسترده‌تر و پیچیده‌تر از رفع نابرابری‌ها و حرکت به‌سوی برابری دارد، اما در قالب تعریفی مقدماتی، تلاش در جهت کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی در جامعه‌ای گرفتار مناسبات ظالمانه را می‌توان اقدامی در مسیر گسترش عدالت تلقی کرد. در نگاه اول عدالت یک مفهوم دینی تلقی می‌شود. زیرا در متون دینی […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

ظرف پنجاه سال گذشته وضعیت توزیع درآمد در کشورمان با نوسانات فراوانی همراه بوده‌است. افزایش قیمت نفت در دهه پنجاه، تداوم جنگ در دهه شصت، تشدید تورم در دهه هفتاد و فشار تحریم‌ها در دهه‌های اخیر هرکدام به نوبه خود جریان توزیع درآمد را تحت تأثیر قرار داده‌اند. بااین‌حال و با صرف نظر از این […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »

چهل‌ودو سال پیش در چنین روزهایی نظام اسلامی در نخستین روزهای استقرار خود، و شور و شعف مردم از این پیروزی بزرگ در اوج خود بود. مروری بر تیتر اخبار و گزارش‌های نشریات پرشمار آن ایام نشان می‌دهد که عدالت اجتماعی و رفع فقر یکی از اولین و مهم‌ترین خواسته‌های مردم بود. انقلابیون و مردم […]

دسته‌ها: توزیع درآمد و رفاه, سیاست‌گذاری اقتصادی | بدون نظر »