تبلیغات گسترده تلویزیونی کرم حلزون برای مدت‌ها همگان را متوجه عرضه محصولی جدید کرده‌بود که حاصل تحقیقات پژوهشگران کشورمان بوده، و اثری جادویی دارد. این محصول به جای عرضه در شبکه توزیع مرسوم، به ضرب و زور تبلیغات بسیار زیاد تلویزیونی به صورت سفارشی و تحویل در محل در اختیار متقاضیان قرار میگرفت.
تا این که به‌ناگهان خبر رسید تولید این محصول جادویی با دستور مقامات متوقف شده‌است. به‌گفته مقامات مسؤول، این کالا نه ساخت ایران بوده، نه حاوی عصاره حلزون بوده، و نه اثری متناسب با تبلیغات پرآب و تابش داشته‌است.
همان مقامات می‌‌گویند شرکت با این تبلیغات گسترده موفق به فروش صدمیلیارد تومانی در سال شده‌است. به بیان دیگر ده‌ها و بلکه صدها هزار نفر از طریق تماشای تبلیغات تلویزیونی این محصول، مجذوب شده، و پولشان را هدر داده‌اند.
این که یک تولیدکننده سودجو با تبلیغات نادرست به فکر کسب درآمد باشد، عجیب و غیرمنتظره نیست. حتی اگر چنین فردی به هر طریق موفق به گرفتن مجوزهایی هم بشود، باز چندان عجیب نیست. به بیان دیگر ممکن است سازمان‌های ناظر دچار اشتباه شده، و راه را برای این تولیدکننده متقلب هموار کنند. اما در حالت معمول، مشت چنین تولیدکننده‌ای به سرعت باز شده، و نهادهای ناظر در اولین فرصت از ادامه فعالیت او جلوگیری می‌کنند.
چندروز پیش کارخانه موردبازرسی مسؤولان مربوط قرار گرفته، و بلافاصله دستور تعطیل آن صادر شد. در این بازرسی هیچ نشانی از وجود مواد اولیه‌ای که شرکت مدعی به‌کارگیری آن در تولید کرم حلزون بود، پیدا نشد! یعنی شرکت تولیدکننده این محصول جادویی حتی زحمت تهیه یک مقدار جزئی از این ماده و نگهداری آن در محل کارخانه را برای روز مبادا به خود نداده‌بود.(۱)
در چنین شرایطی طبعاً فقط کافی بود یک‌بار کارخانه موردبازرسی قرار بگیرد تا مشت تولیدکننده متقلب باز شود. اما در غیاب بازرسان و متولیان امر، شرکت توانست فروش ۱۰۰میلیاردی را تجربه کند. به عبارت دیگر در این مدت که شرکت تولیدکننده به زور تبلیغات و با فریفتن مردم، بر صفرهای درآمد نجومی خود می‌‌افزود، کارخانه حتی یک‌بار هم مورد بازدید و بازرسی قرار نگرفته‌است. زیرا اولین بازرسی کافی بود تا حکم تعطیل صادر شود.
توجه به پرونده کرم حلزون و کشف این تقلب، حاصل بازدیدهای ادواری و کنترل کیفیت و یا رسیدگی به شکایات مردمی نبود. نهاد ناظر به‌ناگهان تصمیم به بازرسی گرفته، و در اولین بازرسی متوجه خطای عمده می‌شود. انگار مدیری رفته و مدیر جدیدی آمده، و این مدیر جدید خواسته با این پرونده برخورد جدی بکند.
نکته جالب ماجرا این است که هنوز هم گویا متولیان امر بر سر نحوه برخورد با این ماجرا توافق ندارند: تولید محصول متوقف می‌شود، اما تبلیغاتش ادامه دارد!
وقتی محصولی در بازار عرضه می‌شود که با سلامتی مردم و بهداشت عمومی سروکار دارد، طبعاً باید با حساسیت و دقت بیشتر موردبررسی و نظارت قرار بگیرد. اما در پرونده کرم حلزون از نظارت و بررسی ظاهراً خبری نبوده‌است. احتمالاً اگر تولیدکننده در تبلیغات افراط نمی‌کرد و فروش خود را به ارقام نجومی نمی‌رساند، توجه نهادهای ذیربط به آن جلب نمی‌شد!
نکته جالب‌توجه دیگر این که چگونه کالایی که هنوز هیچ امتحانی را پس نداده، این چنین می‌تواند از تریبون ملی صدا و سیما تبلیغ شود و توجه همگان را به خود جلب کند؟ گویا تولیدکننده زبل با ادعای ساخت داخل بودن محصول، از تخفیفات اساسی در هزینه تبلیغات تلویزیونی هم بهره‌مند شده‌است!
به بیان دیگر شرکت عرضه‌کننده کرم حلزون در دو میدان مهم از خاموش بودن رادار مسؤولان امر استفاده بهینه کرده و بارش را بسته‌است! ازیک‌سو از بازرسی ادواری و کنترل‌های کیفیت معاف بوده، و ازسوی‌دیگر، نیازی به بررسی ادعاهای آنچنانی در تیزرهایش احساس نمی‌شده‌است.
حال با افشا شدن پرونده، تولیدکننده متخلف جریمه خواهدشد. اما نکته این است که ضرر و زیان مصرف‌کنندگان که تحت‌تأثیر تبلیغات تلویزیونی گول خورده‌اند چه می‌شود؟
مصرف‌کنندگان که طبق معمول دیوارشان از همه دیوارها کوتاه‌تر است، از کجا مطمئن شوند که رادارهای نهادهای ناظر روشن است و هشیارانه مراقب منافع آنان هستند؟
—————————————–
۱ – مراجعه کنید به:
فروش میلیاردی کالای تقلبی پیش چشم مسؤولان در رسانه‌ ملی

دسته‌ها: حقوق مصرف‌کنندگان