عرضه زمین مسکونی، یک سیاست ناکارآمد دیگر *
متن زیر حاصل مصاحبه کوتاهم با روزنامه توسعه ایرانی است:
۸۵ درصد تقاضای بازار سفتهبازانه است
یک کارشناس بازار مسکن درباره رکود بازار یادآور شد: در طول سالهای گذشته معاملات مسکن سیر نزولی داشته و فقط مربوط به این سه سال نیست.
ناصر ذاکری در گفتوگو با «توسعه ایرانی» درباره علت تشدید رکود در دولت سیزدهم عنوان کرد: رکود از طرفی مربوط به کاهش قدرت خرید بوده و از طرفی مربوط به انتظارات سرمایهگذاران است. تصور آنها این بوده که مسکن به نقطه اوج خود رسیده است و قیمت آن بیشتر از این نمیتواند افزایش پیدا کند.
او با اشاره به اینکه بخش اعظم تقاضای بازار و شاید ۸۵ درصد آن، تقاضای سفتهبازانه است و متقاضیان واقعی مسکن سهم بسیار کمی دارند، ادامه داد: این انتظار سرمایهگذاران یک عامل منفی بوده چرا که دیگر به خرید و فروش مسکن اقدام نکردند و از طرفی سفتهبازان به شرایط بازار سرمایه و ارز و طلا و در کل، بازارهای مالی نگاه میکنند و اگر این بازارها شرایط بهتری نسبت به مسکن داشته باشند، نقدینگی به آن سمت حرکت میکند.
بازار مسکن به یک فرازی رسیده است که تناسبی با واقعیتهای اقتصادی کشور ندارد. یعنی با توجه به وضع دستمزدها، انتظار خرید خانه برای جوانانی که تازه وارد بازار کار شدهاند سه رقمی شده و به بالای ۱۰۰ سال رسیده است.
ذاکری در پاسخ به اینکه چرا با وجود رکود، قیمت مسکن ۱۱۷ درصد رشد کرده است، تصریح کرد: باید پرسید چرا قیمتها با وجود رسیدن به اوج، کاهش پیدا نمیکند و تعدیل نمیشود؟ بازار مسکن به این صورت نیست که سرمایهگذار تا احساس خطر کند، بلافاصله از بازار خارج شود یعنی کسی که ملک دارد آن را نمیفروشد اما ملک جدیدی هم نمیخرد؛ به همین دلیل قیمت مسکن در طول سالها افزایشی بوده، اما معاملات رو به کاهش رفته است.
او درباره اظهارات جلیلی درباره بازار مسکن تصریح کرد: افزایش قیمت مسکن تا حد زیادی متأثر از قیمت زمین است و این واقعیتی است که هر ناظری آن را میبیند و کشف آقای جلیلی نیست. در دولت احمدینژاد هم که بحث مسکن مهر مطرح شد، انگیزه این بود که چون عمده قیمت مسکن را زمین تشکیل میدهد، پس دولت در خارج از شهرها زمین تقریبا رایگان در اختیار سازندگان قرار دهد که قیمت مسکن کاهش پیدا کند.
ذاکری با اشاره به اینکه دولت سیزدهم در طول ۳ سال فعالیت خود، نهضت ساخت مسکن راه انداخت و سعی کرد در برنامه هفتم هم عددسازی کند که ۱ میلیون واحد در سال را در آن بگنجاند، تأکید کرد که تحقق چنین برنامهای مقدماتی دارد و مقدمات آن فراهم نبوده و بنابراین اتفاق نیفتادهاست. درست است که افزایش مسکن متأثر از قیمت زمین است، اما راهحل آن نیست که زمینهای دیگری عرضه کنیم و تصور کنیم که این میتواند بر قیمت تأثیر بگذارد. باید حباب قیمت مسکن را که متأثر از تقاضای سفتهبازانه است از بین ببریم و کاری کنیم که سرمایه متراکم در بازار مسکن به بازارهای مالی دیگر نظیر بورس یا به حوزههای تولیدی وارد شود.
ذاکری در پایان خاطرنشان کرد: تا این کاهش حباب اتفاق نیافتد، افزایش عرضه زمین تأثیری بر بازار مسکن نخواهدداشت و در مسکن مهر هم اتفاق نیفتاد و فقط برای بانکهای کشور بار مالی سنگینی به همراه داشت.
—————————-
* – این مصاحبه در روزنامه توسعه ایرانی شماره شنبه ۱۶ – ۴ – ۱۴۰۳ به چاپ رسیدهاست. مراجعه کنید به:
افزایش ۱۱۷ درصدی قیمت، به علت کمبود مسکن است
دستهها: سیاستگذاری اقتصادی, شهر، زمین و مسکن